GIỚI THIỆU TRUYỀN THỐNG VĂN HÓA CÁC DÂN TỘC VIỆT NAM

Nước ta là quốc gia đa dân tộc.

Đã có nhiều tài liệu trong và ngoài nước, tiếng Việt và tiếng nước ngoài, viết về các dân tộc ở Việt Nam. Trước đây, những tài liệu này thường là những ký sự, ghi lại những điều mắt thấy, tai nghe ở một vùng, một dân tộc cụ thể, với cái nhìn rất khách quan, phản ánh trung thực cuộc sống, phong tục, tập quán của các dân tộc. Từ cuối thế kỷ 19, một số học giả Pháp có những công trình viết về một số dân tộc ở Việt Nam (dân tộc Thái, dân tộc Mường, dân tộc Mèo, dân tộc Mán) mang tính nghiên cứu. Sau cách mạng tháng 8- 1945, nhất là sau ngày miền Bắc hoàn toàn giải phóng (1954) cho đến nay, đội ngũ cán bộ nghiên cứu dân tộc được đào tạo bài bản, đã viết nhiều tài liệu, sách, báo khoa học về các dân tộc ở nước ta. Những tài liệu nghiên cứu đó đã góp phần quan trọng vào việc làm sáng tỏ nhiều vẫn đề kinh tế, văn hóa, xã hội truyền thống của các dân tộc. Cuốn sách này được biên soạn dựa trên các tư liệu của các cuốn sách đã công bố trước đây và tư liệu điền dã của tác giả
 

Với tên gọi Tổng quan văn hoá truyền thống các dân tộc Việt Nam, cuốn sách không mang tỉnh nghiên cứu sâu về văn hoá, mà chỉ giới thiệu những nét văn hoá truyền thống các dân tộc Việt Nam, theo cách hiểu: Văn hóa truyền thống là cải quá khứ được truyền lại, mà hiện tại có thể còn đang tiếp diễn. Đồng thời, nhìn văn hoá theo hai mặt: một mặt, nhìn văn hoá cùng phương thức sử dụng văn hoà là sản phẩm của sự sáng tạo, phát mình" của nhân loại. Sáng tạo và phát minh là sản phẩm của trí tuệ. Cho nên mỗi sản phẩm văn hoá đều chứa đựng một hàm lượng trí tuệ nhất định, mà chủ nhân sáng tạo ra nó đã gửi gắm vào đó.

Do đó, mọi sản phẩm văn hoá đều có giá trị lịch sử, đều chứa đựng bản sắc dân tộc, rất đáng trân trọng. Mặt khác, coi văn hoà là đa dạng mà lại thống nhất. Văn hoá là ý tưởng của cộng đồng dân tộc, được chính cộng đồng dân tộc đỏ hiện thực hoá thông qua cách ứng xử với tự nhiên và xã hội, thành sản phẩm có giá trị vật chất, tỉnh thần. Sự ứng xử này được cộng đồng tư duy, suy ngẫm, tỉnh toán, lựa chọn kỹ lưỡng cho phù hợp với tự nhiên và xã hội, nơi cộng đồng sinh sống. Tự nhiên đa dạng, thì ứng xử với tự nhiên phải đa dạng và tất yếu dẫn đến đa dạng trong văn hoá. Nhưng đồng thời văn hoá lại rất thống nhất do tác động của môi trường xã hội và trình độ phát triển kinh tế - xã hội. Đa dạng và thống nhất là hai mặt đối lập của quy luật triết học, là bản chất của văn hoá. Tiếp cận đa dạng văn hoà lòng người nhân văn hơn, tình người bao dung hơn.